MİSVAK VE DİŞ SAĞLIĞI

Misvak nedir?

Genelde Arabistan'da yetişen lifli erâk ağacının dallarından yapılan doğal diş fırçasına misvak denir. Ortaçağın karanlıklarında yarı vahşi canavar hayatı yaşayan, ölmüş hayvan leşlerini yiyip kanlarını içen ve öz kızlarını diri diri toprağa gömen toplumlara sevgili Peygamberimiz (s.a.v.):

“Temizlik îmanın yarısıdır” (Müslim-Tirmizî) buyurarak, genel temizlik seferberliğini başlattı.

Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:

Misvak ağzı (dişleri) temizleyici, Rabbin rızasına kavuşturucu ve gözlere parlaklık (canlılık) vericidir. (Nesâî-Taberânî)

Ağız ve diş temizliği için en ideal ve en sağlıklı doğal fırça misvaktır. Şöyle ki, ipek böceğinin ağzından çıkan sıvı salgı hava ile temas edince sertleşip ipek teline dönüştüğü gibi,

Misvak da tükrük bezlerinden salgılanan sıvı ile temas edince doğal antibiyotiğe dönüşür, ağız boşluğu, diş çukurları ve dişler arasında kümelenen bakterileri öldürür.

Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:

Misvak, ölümden başka her derde şifadır. (Deylemî)

Misvak, dişlerin sararıp çürümesini, diş etlerinin iltihaplanmasını önler, ağız kokusunu giderir, sindirimi kolaylaştırır, kalbe ferahlık verir ve psikolojik açıdan insanı rahatlatır. Peygamberimiz (s.a.v.) “Ölümden başka her derde şifadır” buyurduğuna göre, kuşkusuz bugün bizim bilemediğimiz daha pek çok hastalıklara şifadır.

Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:

Eğer ümmetime güçlük vereceğimden çekinmeseydim, her abdest aldıklarında misvak kullanmalarını emrederdim. (Buhârî-Müslim-Ebû Dâvûd-Nesâî-Tirmizî-İbni Mâce)

Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:

Eğer ümmetime (ya da insanlara) güçlük vereceğimden çekinmeseydim, her namazda misvak kullanmalarını emrederdim. (Buhârî-Müslim-Tirmizî- Ebû Dâvûd-İbni Mâce)

Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:

Misvakla kılınan namaz, misvaksız kılınan namazdan yetmiş kat daha faziletlidir. (Ahmed İbni Hanbel)

Misvak kullanmak, Peygamberimiz'in ve diğer bütün peygamberlerin aleyhimü's-selâm sünneti olduğundan, en kuvvetli sünnetlerden biridir. Bu nedenle misvakla kılınan namaz, misvaksız kılınan namazdan yetmiş kat daha faziletlidir.

Misvak, Hanefî'lere göre abdestin ve Şâfî'lere göre namazın sünnetidir. Buna göre abdest alırken mazmaza yapacağı (ağzını yıkayacağı) zaman dişlerini misvakla fırçalayan Hanefî'ler, bu abdestle kıldıkları her namaz için yetmiş kat sevap alırlar. Namaz kılacakları zaman dişlerini misvakla fırçalayan Şâfî'ler ise sadece bu namaz için yetmiş kat sevap alırlar. Misvakla kılınan namazın sevabından yoksun kalmamak için Hanefî'lerin her abdest alışlarında ve Şâfî'lerin de her namaz kılışlarında üşenmeden dişlerini misvakla fırçalamaları gerekmektedir.

Namazın dışında da misvak kullanmak sevap mıdır?

Huzeyfe radıyallahu anhü diyor ki:

Resûlüllah (s.a.v.) uykudan kalktığı zaman dişlerini misvakla temizlerdi. (Buhârî-Müslim)

Âişe radıyallahu anhâ diyor ki:

Biz Resûlullah (s.a.v.) in misvakını ve abdest suyunu önceden hazırlardık. Allah onu gecenin dilediği vaktinde uyandırırdı. (Resûlüllah uyanınca) hemen misvakla dişlerini temizler, abdest alır ve namaz kılardı. (Müslim-İbni Mâce-Nesâî)

Ebû Mûsa radıyallahu anhü diyor ki:

(Bir gün) Peygamberimiz (s.a.v.) in yanına geldim. Misvağın ucu ağzında idi. (Buhârî-Müslim)

Peygamberimiz (s.a.v.) hazerde ve seferde yani nerede olursa olsun misvağını yanından ayırmaz ve namazın dışında da misvakla dişlerini fırçalardı.

Misvağı olmayanlar diş fırçaları ile diş fırçası olmayanlar da parmakları ile dişlerini temizlerler. Domuzun kılları sert olduğundan, kıl fırçaları genelde domuz kılından yapılır. Bu nedenle kıl fırçası yerine plastik diş fırçalarını tercih etmeli ve köpüğünden başka bir yararı olmayan diş macunlarını kullanmaktan da kaçınmalıdır.

Kadınların diş etleri genelde biraz daha zayıf olduğundan, onların misvakı doğal damla sakızıdır. Kadınlar abdest aldıktan ve damla sakızını biraz çiğnedikten sonra namaza dururlarsa, namazlarını misvakla kılmış gibi sevap alırlar. Ancak boya, aroma ve suni tatlandırıcı içeren cikletlerden kaçınmalıdırlar. Çünkü onları çiğnemenin dînî açıdan hiçbir yararı olmadığı gibi sağlık açısından bazı sakıncaları olabilir. Doğal damla sakızı ise diş etlerini güçlendirir, ağız kokusunu giderir, kalbe ferahlık verir ve sinir sistemini sakinleştirir.

***

Ahmet Tomor Hocaefendi

ABDESTİN FAZİLETİ KONULU SOHBETİMİZ